Περί τα τέλη Σεπτεμβρίου του 1953, η δασκάλα μας στο Μονοτάξιο της Ακαδημίας, μας ανακοίνωσε ότι «το Σάββατο και την Δευτέρα δεν θα πάμε στο σχολείο γιατί θα γίνουν εκλογές». Από τότε καταγράφηκε στο μυαλό μου ότι εκλογές για τους μαθητές σημαίνουν «κλειστό σχολείο για δύο μέρες»!
Την μεθεπόμενη, Κυριακή πρωί, θυμάμαι τον πατέρα να εξηγεί στην μητέρα ότι για να ψηφίσει θα βάλει το χαρτί που της έδωσε ο ίδιος, μέσα σε ένα φάκελο που θα πάρει από την Εφορευτική Επιτροπή και θα το ρίξει μέσα την κάλπη. Ήταν άλλωστε η πρώτη φορά που θα ψήφιζε και δεν ήξερε από τέτοιες διαδικασίες!
Τα περιστατικά αυτά ήρθαν στη μνήμη μου, όταν αργότερα, φοιτητής, στο μάθημα του Συνταγματικού Δικαίου διάβαζα ότι «το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις Ελληνίδες παραχωρήθηκε με το Σύνταγμα του 1952 και ασκήθηκε για πρώτη φορά στις Βουλευτικές εκλογές του 1956». Αναρωτήθηκα, πως είναι δυνατόν να ψήφισαν για πρώτη φορά οι Ελληνίδες το 1956, αφού θυμάμαι την μητέρα μου που ψήφισε τον Σεπτέμβριο του 1953, από τότε δηλαδή που συνειδητοποίησα ότι εκλογές σημαίνει «κλειστά σχολεία»! Και έτσι έψαξα το θέμα. 
Αμέσως μετά από τις βουλευτικές εκλογές της 16ης Νοεμβρίου 1952, επικυρώθηκε η αναθεώρηση του Συντάγματος με το οποίο κατοχυρώνετε για πρώτη φορά από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και στις Ελληνίδες. Βασικός Εισηγητής της αναθεώρησης του Συντάγματος του 1952 εκ μέρους των Φιλελευθέρων ήταν ο Αλεξανδρουπολίτης έγκριτος νομικός, Βουλευτής Έβρου και Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Γρηγόρης Χρυσοστόμου.
Στις εκλογές της 16ης Νοεμβρίου 1952, σύμφωνα με το τότε «συγκεντρωτικό» εκλογικό σύστημα, το κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός», του Στρατηγού Αλέξανδρου Παπάγου, στον Ν. Έβρου, κατέλαβε, ως πλειοψηφίσας συνδυασμός, και τις έξι βουλευτικές έδρες. Στις αρχές όμως του 1953, απεβίωσε ο πρώτος Βουλευτής Έβρου Στρατηγός Στέφανος Πρόκος και μη υπάρχοντος αναπληρωματικού παρέμεινε κενή η θέση του στο Κοινοβούλιο.
Αμέσως μετά την επικύρωση του νέου Συντάγματος, προκηρύχθηκαν αναπληρωματικές εκλογές για τις 27 Σεπτεμβρίου 1953, προκειμένου να πληρωθούν οι υπάρχουσες κενές βουλευτικές έδρες, μεταξύ των οποίων και στο Νομό Έβρου. 
Έτσι οι γυναίκες του Έβρου είναι από τις πρώτες Ελληνίδες που άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα στην Ελλάδα, πολύ πριν το ασκήσουν και οι υπόλοιπες Ελληνίδες. Μάλιστα το γεγονός αυτό παραλήφθηκε να αναφερθεί την άνοιξη του 2006 από την τότε Πρόεδρο της Βουλής κ. Άννα Ψαρούδα- Μπενάκη, κατά τον πανηγυρικό εορτασμό από την Βουλή των Ελλήνων των 50 χρόνων της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος από τις Ελληνίδες. Επίσης δεν έγινε καμία αναφορά του γεγονότος αυτού και στα σχετικά αφιερώματα των εφημερίδων.
Από την ίδια έρευνα προέκυψαν και άλλα ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία που αξίζει τον κόπο να παρατεθούν: Οι αναπληρωματικές αυτές εκλογές της 27ης Σεπτεμβρίου 1953 ήταν μεγάλης σημασίας για τα πολιτικά κόμματα. Έτσι στον Νομό Έβρου ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ, προκειμένου να ξανακερδίσει την έδρα προσεταιρίσθηκε ένα από τα βασικότερα στελέχη του κόμματος των Φιλελευθέρων στον Ν. Έβρου, τον Σουφλιώτη επιχειρηματία Χρήστο Γκαργκάνα (πατέρα του επί κυβερνήσεων Σιμήτη και Καραμανλή Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Νίκου Γκαργκάνα), ο οποίος και τελικά κέρδισε την έδρα και παρέμεινε έκτοτε Βουλευτής (του Συναγερμού στην αρχή και της ΕΡΕ αργότερα) μέχρι τον Νοέμβριο του 1963, ότε και αποσύρθηκε υπέρ του ανεψιού του Βουλευτή της ΕΡΕ και μετά την μεταπολίτευση Βουλευτή και Υπουργού της Ν.Δ. Παναγιώτη Χατζηνικολάου.
Τα δύο μεγάλα κόμματα της Αντιπολίτευσης Φιλελεύθεροι και ΕΠΕΚ, διασπασμένα, κατέβασαν ως υποψήφιους τον Ιωάννη Τιρρή και Δημήτρη Χατζηγιάννη αντίστοιχα, ενώ η (υπό διωγμόν λόγω των μετεμφυλιακού επικρατούντος κλίματος) Ε.Δ.Α. τον Αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού και του ΕΛΑΣ Στρατηγό Στέφανο Σαράφη.
Ενώ στις βουλευτικές εκλογές της 16ης Νοεμβρίου (με άνδρες μόνο ψηφοφόρους) τα έγκυρα ψηφοδέλτια στον Ν. Έβρου ήταν 29.054, στις επαναληπτικές της 27ης Σεπτεμβρίου 1953, με τη συμμετοχή και των γυναικών, έφθασαν τα 53.733. Μάλιστα, στην Αλεξανδρούπολη, η συμμετοχή των γυναικών ήταν μαζική και ξεπέρασε κάθε προσδοκία!
Τα αναλυτικά αποτελέσματα των εκλογών αυτών έχουν ως εξής: Χρήστος Γκαργκάνας (Ελληνικός Συναγερμός) 26.242 ψήφοι (ποσοστό 48,30%), Ιωάννης Τιρρής (Φιλελεύθεροι) 12.904 ψήφοι (24%), Στέφανος Σαράφης (ΕΔΑ) 6.473 ψήφοι (12%), Δημήτρης Χατζηγιάννης (ΕΠΕΚ) 5.932 ψήφοι (11,05%), και οι ανεξάρτητοι Νικόλαος Στειρόπουλος ψήφοι 115 και Βύρων Μεγαλοοικονόμου ψήφοι 3.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι στον Ν. Έβρο, η πρώτη γυναίκα που εκτέθηκε ως υποψήφια για Βουλευτής είναι η Ελευθερία Ψιλογιάννη (χήρα φονευθέντος στον εμφύλιο αξιωματικού) από την Αλεξανδρούπολη, το 1958 με την Ένωση Λαϊκού Κόμματος και είχε λάβει 183 ψήφους. Ακολούθησαν, μετά την μεταπολίτευση, οι υποψηφιότητες της Όλγα Γκιούρδα (Συμμαχία με 214 σταυρούς) και την Χρυσάνθης Νικολαϊδου – Θραψανιωτάκη (Εθνική Παράταξη με 235 σταυρούς) στις εκλογές της 20ης Νοεμβρίου 1977.
Φωτογραφία: Από την άφιξη του Στρατηγού Αλέξανδρου Παπάγου στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης το καλοκαίρι του 1953.
Το ψηφοδέλτιο της ΕΔΑ, είναι από το αρχείο του Δικηγόρου κ. Γιώργου Αλεπάκου.
(Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Ο Φάρος της Αλεξανδρούπολης» τ.25 – Ιανουάριος – Φεβρουάριος – Μάρτιος 2008 σελ. 11-12 στη στήλη «8 Μαρτίου – Ημέρα της Γυναίκας», του Πολιτιστικού και Ψυχαγωγικού Συλλόγου Αλεξανδρουπολιτών Αττικής).-
Αμέσως μετά από τις βουλευτικές εκλογές της 16ης Νοεμβρίου 1952, επικυρώθηκε η αναθεώρηση του Συντάγματος με το οποίο κατοχυρώνετε για πρώτη φορά από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και στις Ελληνίδες. Βασικός Εισηγητής της αναθεώρησης του Συντάγματος του 1952 εκ μέρους των Φιλελευθέρων ήταν ο Αλεξανδρουπολίτης έγκριτος νομικός, Βουλευτής Έβρου και Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Γρηγόρης Χρυσοστόμου.
Στις εκλογές της 16ης Νοεμβρίου 1952, σύμφωνα με το τότε «συγκεντρωτικό» εκλογικό σύστημα, το κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός», του Στρατηγού Αλέξανδρου Παπάγου, στον Ν. Έβρου, κατέλαβε, ως πλειοψηφίσας συνδυασμός, και τις έξι βουλευτικές έδρες. Στις αρχές όμως του 1953, απεβίωσε ο πρώτος Βουλευτής Έβρου Στρατηγός Στέφανος Πρόκος και μη υπάρχοντος αναπληρωματικού παρέμεινε κενή η θέση του στο Κοινοβούλιο.
Αμέσως μετά την επικύρωση του νέου Συντάγματος, προκηρύχθηκαν αναπληρωματικές εκλογές για τις 27 Σεπτεμβρίου 1953, προκειμένου να πληρωθούν οι υπάρχουσες κενές βουλευτικές έδρες, μεταξύ των οποίων και στο Νομό Έβρου. 
Έτσι οι γυναίκες του Έβρου είναι από τις πρώτες Ελληνίδες που άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα στην Ελλάδα, πολύ πριν το ασκήσουν και οι υπόλοιπες Ελληνίδες. Μάλιστα το γεγονός αυτό παραλήφθηκε να αναφερθεί την άνοιξη του 2006 από την τότε Πρόεδρο της Βουλής κ. Άννα Ψαρούδα- Μπενάκη, κατά τον πανηγυρικό εορτασμό από την Βουλή των Ελλήνων των 50 χρόνων της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος από τις Ελληνίδες. Επίσης δεν έγινε καμία αναφορά του γεγονότος αυτού και στα σχετικά αφιερώματα των εφημερίδων.
Από την ίδια έρευνα προέκυψαν και άλλα ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία που αξίζει τον κόπο να παρατεθούν: Οι αναπληρωματικές αυτές εκλογές της 27ης Σεπτεμβρίου 1953 ήταν μεγάλης σημασίας για τα πολιτικά κόμματα. Έτσι στον Νομό Έβρου ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ, προκειμένου να ξανακερδίσει την έδρα προσεταιρίσθηκε ένα από τα βασικότερα στελέχη του κόμματος των Φιλελευθέρων στον Ν. Έβρου, τον Σουφλιώτη επιχειρηματία Χρήστο Γκαργκάνα (πατέρα του επί κυβερνήσεων Σιμήτη και Καραμανλή Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Νίκου Γκαργκάνα), ο οποίος και τελικά κέρδισε την έδρα και παρέμεινε έκτοτε Βουλευτής (του Συναγερμού στην αρχή και της ΕΡΕ αργότερα) μέχρι τον Νοέμβριο του 1963, ότε και αποσύρθηκε υπέρ του ανεψιού του Βουλευτή της ΕΡΕ και μετά την μεταπολίτευση Βουλευτή και Υπουργού της Ν.Δ. Παναγιώτη Χατζηνικολάου.
Τα δύο μεγάλα κόμματα της Αντιπολίτευσης Φιλελεύθεροι και ΕΠΕΚ, διασπασμένα, κατέβασαν ως υποψήφιους τον Ιωάννη Τιρρή και Δημήτρη Χατζηγιάννη αντίστοιχα, ενώ η (υπό διωγμόν λόγω των μετεμφυλιακού επικρατούντος κλίματος) Ε.Δ.Α. τον Αρχηγό του Δημοκρατικού Στρατού και του ΕΛΑΣ Στρατηγό Στέφανο Σαράφη.
Ενώ στις βουλευτικές εκλογές της 16ης Νοεμβρίου (με άνδρες μόνο ψηφοφόρους) τα έγκυρα ψηφοδέλτια στον Ν. Έβρου ήταν 29.054, στις επαναληπτικές της 27ης Σεπτεμβρίου 1953, με τη συμμετοχή και των γυναικών, έφθασαν τα 53.733. Μάλιστα, στην Αλεξανδρούπολη, η συμμετοχή των γυναικών ήταν μαζική και ξεπέρασε κάθε προσδοκία!
Τα αναλυτικά αποτελέσματα των εκλογών αυτών έχουν ως εξής: Χρήστος Γκαργκάνας (Ελληνικός Συναγερμός) 26.242 ψήφοι (ποσοστό 48,30%), Ιωάννης Τιρρής (Φιλελεύθεροι) 12.904 ψήφοι (24%), Στέφανος Σαράφης (ΕΔΑ) 6.473 ψήφοι (12%), Δημήτρης Χατζηγιάννης (ΕΠΕΚ) 5.932 ψήφοι (11,05%), και οι ανεξάρτητοι Νικόλαος Στειρόπουλος ψήφοι 115 και Βύρων Μεγαλοοικονόμου ψήφοι 3.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι στον Ν. Έβρο, η πρώτη γυναίκα που εκτέθηκε ως υποψήφια για Βουλευτής είναι η Ελευθερία Ψιλογιάννη (χήρα φονευθέντος στον εμφύλιο αξιωματικού) από την Αλεξανδρούπολη, το 1958 με την Ένωση Λαϊκού Κόμματος και είχε λάβει 183 ψήφους. Ακολούθησαν, μετά την μεταπολίτευση, οι υποψηφιότητες της Όλγα Γκιούρδα (Συμμαχία με 214 σταυρούς) και την Χρυσάνθης Νικολαϊδου – Θραψανιωτάκη (Εθνική Παράταξη με 235 σταυρούς) στις εκλογές της 20ης Νοεμβρίου 1977.
Φωτογραφία: Από την άφιξη του Στρατηγού Αλέξανδρου Παπάγου στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης το καλοκαίρι του 1953. 
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου