Ένα χρόνο μετά τις καταστροφές στον Έβρο

Ένα χρόνο μετά τις καταστροφές στον Έβρο
ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ: ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ
Ολόκληρη η Θράκη πληρώνει ακριβό τίμημα

ειδικό αφιέρωμα «ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ»
επιμέλεια: Θόδωρος Ορδουμποζάνης
(Από την εβδομαδιαία εφημερίδα της Θράκης "ΠΟΛΙΤΗΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ",
11 Ιανουαρίου 2006, τεύχος 5)

Γενάρης μήνας μπήκε και οι βροχοπτώσεις και χιονοπτώσεις που άρχισαν να γίνονται καθημερινότητα, φέρνουν στη θύμηση το μεγάλο πρόβλημα των πλημμύρων που ταλανίζει, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, τη Θράκη από τον Νέστο μέχρι τον Έβρο, από τον Εχίνο μέχρι τις Καστανιές και το Ορμένιο.
Ήδη με την είσοδο του νέου έτους το φαινόμενο εμφανίσθηκε και πάλι, ξυπνώντας μνήμες εφιαλτικές και γνώριμες! Πλημμύρισαν σπίτια στο Τυχερό. Πνίγηκε μια γυναίκα στο ρέμα «Βανικιώτη» στην Αλεξανδρούπολη και λαθρομετανάστης στον Έβρο. Και η στάθμη του ποταμού Έβρου έπιασε «οροφή» με τις πρώτες βροχές. Η Αλεξανδρούπολη και οι γύρω οικισμοί της μετατράπηκαν σε λιμνοθάλασσες. Θύμιζαν για δυο μέρες «Νέα Ορλεάνη»!
Με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από τις καταστροφικές πλημμύρες του Έβρου και εν όψει των νέων πλημμυρών που άρχισαν ήδη να σκορπούν την αγωνία στους κατοίκους της Θράκης, κάνουμε μία αναδρομή στο παρελθόν με τη βοήθεια αρχείων από εφημερίδες, περιοδικά και δελτία τύπου, που συγκεντρώσαμε με τη βοήθεια φίλων, για να «τιμήσουμε» το γεγονός!
Γενάρης 1960: Πνίγηκε όλη η Θράκη
Γυρίζουμε 46 ολόκληρα χρόνια πίσω στις 10, 11 και 12 Ιανουαρίου 1960, με τη βοήθεια του αρχείου της εφημερίδας "Καθημερινή".

«Από την Κομοτηνή μέχρι το Διδυμότειχο και από το Πόρτο Λάγος μέχρι τα ορεινά της Ξάνθης τα νερά της καταρρακτώδους βροχής κατέκλυσαν την Θράκη. Πνιγμένη στη λάσπη η Κομοτηνή προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές της, μετά τις καταστροφικές βροχές στις 10,11 και 12 Ιανουαρίου, που μετέτρεψαν σε λίμνη την πόλη και τα γύρω χωριά, αφήνοντας πίσω 2 νεκρούς και 20 τραυματίες, 5.320 άστεγους και τεράστιες υλικές ζημίες. Τα πάντα καλύπτονται από ένα παχύρρευστο γλοιώδες στρώμα λάσπης, που σε ορισμένα σημεία φτάνει το ένα μέτρο, ενώ τόνοι από λάσπη έχουν δημιουργήσει αναχώματα στο κέντρο της Κομοτηνής. Τμήματα του Μηχανικού με λέμβους, ιατρικά συνεργεία της Μεραρχίας και άνδρες της Χωροφυλακής έσπευσαν σε βοήθεια των απελπισμένων κατοίκων, που αμέσως μετά τη βροχή ανασκουμπώθηκαν για να καθαρίσουν τη λάσπη. Ως «νύχτα της κολάσεως» καταγράφηκε στη μνήμη τους η νύχτα της 10ης προς την 11η Ιανουαρίου, όταν άνοιξαν οι ουρανοί και ξεχείλισαν οι χείμαρροι Μπουκλουτζά και Ντελή Ιμπραήμ. Όταν ξημέρωσε, στους δρόμους επέπλεαν, κάθε είδους οικιακά σκεύη και εμπορεύματα, μέχρι και φάκελοι νομικών υποθέσεων και έγγραφα, παρασυρμένα από δικηγορικά γραφεία και συμβολαιογραφεία. Επακολούθησαν δύο νέοι κατακλυσμοί, που ολοκλήρωσαν την καταστροφή. Στη νεροποντή χάθηκε ένα τρίχρονο αγοράκι της μειονότητας που παρασύρθηκε από χείμαρρο και πνίγηκε, ενώ όταν τραβήχτηκαν τα νερά, ένας δικαστικός κλητήρας γλίστρησε, έπεσε στη λάσπη και πέθανε από ασφυξία. Εκτός από εκατοντάδες κτίρια που κατέρρευσαν, ξύλινες και σιδηροδρομικές γέφυρες, μέχρι και σιδηροτροχιές παρασύρθηκαν σε ολόκληρη τη Θράκη. Παρόμοιες καταστάσεις έζησαν και οι κάτοικοι του Διδυμοτείχου όταν ξεχείλισε ο χείμαρρος του Ερυθροπόταμου. Κινδύνεψαν ανθρώπινες ζωές και προξενήθηκαν τεράστιες καταστροφές σε κατοικίες και αγρούς. Αλλά και η Ξάνθη υπέστη τεράστιες ζημίες από πλημμύρες των παρακείμενων χείμαρρων».
Τότε σκεπάστηκε το ρέμα «Μπουτκλουτσάς», που άλλαξε την όψη και την φυσιογνωμία της Κομοτηνή, όπως και πριν από ένα χρόνο είχε γίνει στην Αλεξανδρούπολη με τη διευθέτηση του χειμάρρου «Βανικιώτη», που είχε «πνίξει»πριν από δύο χρόνια την περιοχή της Καλλιθέας.
Οι καταστροφές συνεχίζονται
Τα τραγικά αυτά γεγονότα συνέβησαν σαράντα ένα χρόνια πριν, τον Γενάρη του 1960. Το 1995 η ίδια πόλη (Κομοτηνή), ξανάζησε τον εφιάλτη των πλημμυρών. Η Ξάνθη, στο χωριό Όλβιο και όλα τα χωριά του αυχένα Ξάνθης – Εχίνου, έζησαν παρόμοια γεγονότα τον Γενάρη του 1997 και θρήνησαν τους δικούς τους νεκρούς. Αλλά και στον Νομό Έβρο, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, σύνηθες είναι να πλημμυρίζουν οι ποταμοί Έβρος, Άρδας και Ερυθροπόταμος. Ο κίνδυνος ανθρώπινων ψυχών και ζωντανών καθώς και η καταστροφή περιουσιών και της παραγωγής χιλιάδων ανθρώπων είναι το σύνηθες αποτέλεσμα. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘ 80 και το Σουφλί θρήνησε τους δικούς του νεκρούς από το φαινόμενο των πλημμυρών που ως κατάρα κυνηγά τους παρέμβριους πληθυσμούς, από το Ορμένιο μέχρι το Πύθιο και από το Αμόριο μέχρι τις Φέρες!
Ένα χρόνο πριν στον Έβρο
Στις 28 Ιανουαρίου συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη των τελευταίων καταστροφικών πλημμύρων που ταλαιπώρησαν για δύο μήνες ολόκληρο τον Νομό Έβρου και απετέλεσαν πρώτη είδηση σε όλα τα Μ.Μ.Ε για πάρα πολλές μέρες. Τρία χαρακτηριστικά αποσπάσματα από Δελτία Τύπου της Νομαρχίας Έβρου μας φέρνουν στο μυαλό γεγονότα που ξυπνούν εφιαλτικές μνήμες:
28.1.2005: «Σε επιφυλακή βρίσκονται οι υπηρεσίες της Νομαρχίας Έβρου, της Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας - Θράκης και των παραποτάμιων δήμων, καθώς από τις έντονες βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών στο νομό αλλά και στη γειτονική Βουλγαρία. Παρατηρείται ανησυχητική άνοδος της στάθμης των ποταμών Άρδα και Έβρου. Η στάθμη των νερών στο φράγμα Κυπρίνου μετρήθηκε στα 5.30 μέτρα, που είναι και το όριο επιφυλακής, ενώ στο Πύθιο η στάθμη των νερών έφθασε τα 4,10 μέτρα με όριο επιφυλακής τα 4.70 μέτρα».

Έκτοτε ολόκληρη η Ελλάδα, και για δύο περίπου μήνες, παρακολουθεί καθημερινά με αγωνία την άνοδο και κάθοδο της στάθμης των ποταμών Έβρου και Άρδα και του φράγματος του Άρδα στη Βουλγαρία και η απόγνωση της καταστροφής και του ολέθρου εξαπλώνεται σε όλους σχεδόν τους Παρέμβριους οικισμούς.
Ένα περίπου μήνα αργότερα, στις 17.2.2005: «Αποφασίσθηκε και πραγματοποιήθηκε τεχνητή θραύση του αναχώματος στην περιοχή των Λαβάρων όπου έγινε ελεγχόμενη παροχέτευση υδάτων σε μια έκταση 8000 στρεμμάτων, ενώ και η τουρκική πλευρά θα κάνει ανάλογη παρέμβαση σε πέντε σημεία για να εκτονωθεί η κατάσταση. Αποφασίσθηκε επίσης ότι αν χρειασθεί θα γίνει ανάλογη τεχνητή θραύση αναχωμάτων και στις περιοχές Αμόριο – Κορνοφωλιά –Πετράδες».
Και μία εβδομάδα μετά, στις 24.2.2005: «Από τα νερά υποχώρησαν δύο αναχώματα, ένα στην περιοχή του Δίλοφου με αποτέλεσμα να πλημμυρίσουν 1000 στρέμματα με βαμβάκι, τεύτλα και βιομηχανική τομάτα.(Συνολικά στην περιοχή του δήμου Τριγώνου έχουν πλημμυρίσει 4500 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων) κι ένα στην περιοχή Πετράδων Διδυμοτείχου και πλημμύρισαν 200 στρέμματα καλλιεργήσιμης και μη έκτασης Επίσης από χθες το πρωί έχουν διακοπεί τα δρομολόγια του τρένου από Ορεστιάδα –Δίκαια (από τα νερά έχει καλυφθεί η σιδηροδρομική γραμμή στον οικισμό του Δίλοφου) και η συγκοινωνία διεξάγεται με λεωφορεία του ΟΣΕ». Και οι παρέμβριοι πληθυσμού θα μετρούν για πολύ καιρό τις καταστροφές. Τα ίδια ακριβώς και με την είσοδο του θέρους.
Επισκέψεις και εξαγγελίες
Τότε, όπως και σε κάθε καταστροφή, ακολουθούν οι επισκέψεις. Από τον Πρωθυπουργό, τους υπουργούς, τους αρχηγούς όλων των κομμάτων μέχρι και τον Αρχιεπίσκοπο τελευταία. Διαπιστώνουν το μέγεθος των καταστροφών, εκφράζουν τη λύπη τους και συμπαρίστανται στους πληγέντες κατοίκους. Όλοι εξαγγέλλουν μέτρα, άμεσα για την ανακούφιση τους και μακροπρόθεσμα για την αντιμετώπιση του καταστροφικού φαινόμενου.
Παραστατικά σκιαγραφείται το πρόβλημα σε ένα απόσπασμα συνέντευξης του Νομάρχη Έβρου: «…Είναι επιτακτική η ανάγκη μιας ολοκληρωμένης μελέτης για την ευθυγράμμιση του ποταμού Έβρου από την πλευρά της Ελλάδας και της Τουρκίας, ώστε το ποτάμι να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο τρόπο και τα νερά του από εφιάλτης που είναι σήμερα, να γίνει ευλογία για την περιοχή και τους κατοίκους του» αναφέρουν τα δελτία τύπου της Νομαρχίας». Ο Νομάρχης λέει, αλλά ποιος τον ακούει; Και οι Βουλευτές του Έβρου λένε και φωνάζουν. Αλλά το καλοκαίρι, λίγους μήνες μετά τις εξαγγελίες Έβρος πάλι πλημμύρισε. Και οι κάτοικοί των πλημμυρισμένων περιοχών έζησαν τον ίδιο εφιάλτη. Και πάλι ξαναμέτρησαν τις πληγές που τους άφησαν τα νερά!
Τα έργα
Αμέσως μετά την απόσυρση των νερών, και όσο το θέμα είναι «ζεστό» και επίκαιρο, πραγματοποιούνται βιαστικά κάποια έργα. Αυτά που ανακοίνωσαν ως πρώτα μέτρα οι «επί τόπου» αφιχθέντες αρμόδιοι! Μέτρα πρόληψης και αποτροπής νέων πλημμυρών τα ονομάζουν! Και ως συνήθως, για να προλάβουν την επόμενη πλημμύρα, τα αναθέτουν πάντα με τη διαδικασία του … «επείγοντος». Και αρχίζουν τότε τα πανηγύρια. Ποια;
Γυρίζουμε ακριβώς δέκα έξι χρόνια πίσω. Στις 10 Ιανουαρίου 1993, σε άρθρο της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας με τίτλο «Ποταμός έργων “δι΄ αναθέσεως”. 1,8 δις για έργα στον Έβρο μοιράζονται χωρίς διαγωνισμό. Καταγγέλλουν βουλευτές και ερευνά η ΕΟΚ”.
Διαβάζουμε το κείμενο και πληροφορούμαστε ότι: «Η ΕΟΚ ερευνά υπόθεση απευθείας ανάθεσης έντεκα αντιπλημμυρικών έργων στο νομό Έβρου, ύψους 2 δις δραχμών που έγιναν τον Αύγουστο του 1991 κατά παρέκκλιση της ισχύουσας νομοθεσίας ΥΠΕΧΩΔΕ. Το θέμα έχει καταγγελθεί και στη Ελληνική Βουλή από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ….. ενώ έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη ο Σύλλογος Πολιτικών Μηχανικών, που κατηγορεί τον Περιφερειάρχη Αν. Μακεδονίας Θράκης …. για ανάθεση χωρίς διαγωνισμό και με πολύ μικρές εκπτώσεις έργων συνολικού προϋπολογισμού 1,8 δις δραχμών σε ένδεκα επιχειρήσεις της επιλογής του…..». Αν αλλάξουμε τα ονόματα, τα νούμερα και τις ημερομηνίες θα νομίζει κανείς ότι η υπόθεση αφορά τις πλημμύρες του χειμώνα και του καλοκαιριού του 2005! Τις ίδιες κατηγορίες είχαμε και στην περίπτωση αυτή από βουλευτές του ΠΑΣΟΚ!
Και παρακάτω σημειώνει το άρθρο: «Ένας εκ των ερωτώντων Βουλευτών, κατέθεσε την Τρίτη 1 Δεκεμβρίου 1992 νέα επερώτηση, προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης αυτή τη φορά, στην οποία, όπως αποκαλύπτει, το 1987 ο τότε Νομάρχης Έβρου είχε κάνει απευθείας ανάθεση έργων για τις περιοχές Λαγηνών, Λυκόφωτος και Σουφλίου, αλλά το Ελεγκτικό Συνέδριο με την 139/91 απόφασή του είχε κρίνει παράνομη τη διαδικασία διότι έπρεπε να κηρυχθεί διαγωνισμός…». (Τα ονόματα δεν μας ενδιαφέρουν και για αυτό τα παραλείπουμε)!
Αλλά και το 2005, αμέσως μετά τις πλημμύρες τις ίδιες καταγγελίες δεν ακούσαμε; Μπορεί να αλλάζουν τα ονόματα, αλλά οι καταγγελίες είναι πανομοιότυπες, όπως και οι πλημμύρες!
Οι συμπτώσεις
Το περίεργο είναι ότι ο τότε καταγγέλλων Βουλευτής της αντιπολίτευσης είναι σήμερα ο εκλεγμένος με τη στήριξη της αντιπολίτευσης Νομάρχης Έβρου. Και ο τότε καταγγελλόμενος διορισμένος Νομάρχης, είναι σήμερα Βουλευτής της συμπολίτευσης. Απλή σύμπτωση; Ίσως! Πάντως οι πλημμύρες δεν είναι απλή σύμπτωση! Μπορεί τα πρόσωπα να αλλάζουν θέσεις, το μεγάλο πρόβλημα της Θράκης και ειδικότερα του Έβρου εξακολουθεί να μένει στη θέση του. Θαρρείς και βγάζουν από το αρχείο, τις ίδιες εικόνες, τις ίδιες εξαγγελίες, τις ίδιες διαμαρτυρίες, τις ίδιες αγωνίες, τις ίδιες καταγγελίας, τις ίδιες απογοητεύσεις στο τέλος.
Και για του λόγου το αληθές, η δήλωση του Νομάρχη Έβρου στις 3 Ιανουαρίου 2006: «Μολονότι πέρασαν και είδαν πως εξελίχθηκε πέρυσι η κατάσταση, άκουσαν τα προβλήματα που υπάρχουν αλλά και τις προτάσεις μας για να την αντιμετώπιση τους, στη νομαρχία δεν δόθηκε ούτε ένα ευρώ». Και συμπλήρωσε: «Την ευθύνη για την αντοχή των αναχωμάτων έχουν αποκλειστικά οι υπηρεσίες της Περιφέρειας, που διαχειρίστηκε με τον τρόπο που εκτίμησε και την κατανομή των κονδυλίων που της διατέθηκαν για αντιπλημμυρικές δράσεις στο νομό». Τέλος δεν έκρυψε την ανησυχία του για επιδείνωση της παρούσας κρίσης, καθώς όπως είπε, οι άσχημες καιρικές συνθήκες ενισχύουν την εκτίμηση για περαιτέρω αύξηση της στάθμης των υδάτων του ποταμού Έβρου, καθώς ακόμη δεν έχουν αρχίσει να φτάνουν σε αυτόν τα νερά των παραποτάμων του, τόσο από την ελληνική όσο και από την τουρκική πλευρά.
Τα νέα έργα
Και όμως το καλοκαίρι που μας πέρασε έργα αντιπλημμυρικά έγιναν!
Από την Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας Θράκης τα στοιχεία λένε ότι μετά τις περυσινές πλημμύρες διατέθηκαν 4.287.300 ευρώ για να εκτελεστούν δέκα τέσσερα επείγοντα αντιπλημμυρικά έργα για να επουλώσουν τα τραύματα από τη θραύση παλαιών αναχωμάτων και τις τεχνικές κατακλίσεις που έγιναν για τη διάσωση 200.000 στρεμμάτων καλλιεργήσιμης γης. Για τη τρέχουσα περίοδο, προγραμματίσθηκαν και ολοκληρώνονται οι διαδικασίες εγκατάστασης αναδόχων, για την εκτέλεση νέων αντιπλημμυρικών έργων ύψους 6.460.000 ευρώ. Επί πλέον από το πρόγραμμα Interreg Ελλάδας – Βουλγαρίας, υπάρχουν προς διάθεση 500.000 ευρώ για εγκατάσταση σύγχρονου συστήματος παρακολούθησης της στάθμης των νερών. Επίσης διατέθηκαν 2.370.000 ευρώ για αποζημιώσεις αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
Ο Γ.Γ. της περιφέρειας δήλωσε για το θέμα των εν εξελίξει πλημμυρών: «Υπεύθυνα και σοβαρά, με πλήρη επίγνωση του ρόλου μας και των υποχρεώσεών μας απέναντι στους πολίτες ως εκπρόσωποι της Πολιτείας, τελούμε σε εγρήγορση και ετοιμότητα, για την αντιμετώπιση οποιασδήποτε πιθανής ή και μη αναμενόμενης εξέλιξης και κατάστασης».
Και όμως, παρά τα έργα και τα εκατομμύρια που διατέθηκαν, ακούσθηκαν και πάλι οι ίδιες φωνές και οι ίδιες είναι το πρόβλημα. Λεφτά ξοδεύονται, οι αρμόδιοι λένε και ξελένε, έρχονται και απέρχονται αλλά οι κάτοικοι των Παρέμβριων περιοχών συνεχίσουν να καταγγελίας. Και ξαναέρχονται και πάλι τα ίδια αποτελέσματα! Αυτόζουν την ίδια αγωνία: «Θα πλημμυρίσουμε; Θα διασωθούν οι καλλιέργειές μας; Θα κινδυνέψουν οι ζωές μας; Ως πότε όμως;
Γενάρης μήνας μπήκε

Γενάρης μήνας μπήκε και οι κάτοικοι της Θράκης από την Ξάνθη μέχρι το Ορμένιο και από τη Σαμοθράκη μέχρι τον Εχίνο, κάνουν τον σταυρό τους και παρακαλούν «ο Θεός να βάλει το χέρι του να μη έχουμε και φέτος μεγάλες και καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις». Γιατί ο κίνδυνος των πλημμύρων καραδοκεί. Όσα έργα και αν εξαγγέλλουν, όσα αναχώματα και αν κατασκευάσουν!
Πλην όμως ο Θεός δεν θέλει να ακούσει. Και άρχισαν ήδη οι καταρρακτώδεις βροχές. Και θα αρχίσουν και πάλι οι χιονοπτώσεις. Και θα έχουμε, όπως όλα δείχνουν, τα ίδια γεγονότα. Όχι γιατί ο Θεός δεν μας ακούει. Ούτε γιατί ο Θεός δεν θέλει. Αλλά γιατί έχουμε ξεχάσει τους προγόνους μας που έλεγαν: «Συν Αθηνά και χείρα κίνει». Και δυστυχώς τα χέρια μας (και όχι μόνο), έχουν πάθει αγκύλωση….

(Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στην εβδομαδιαία εφημερίδα της Θράκης «Πολίτης της Θράκης» της 11ης Ιανουαρίου 2006, έτος 1ο , φύλ. 5ο , σελ. 8 – 9 ).

Σημείωση 1η : Για συμπλήρωση του άρθρου παραθέτουμε το παρακάτω απόσπασπασμα από άλλο άρθρο μου για την ιστορία του ποταμού Έβρου, που δείχνει πόσο παλιό πρόβλημα είναι οι πλημμύρες στον Έβρο:

«………Τα τρία ποτάμια (Έβρος, Τούντζας και Άρδας), άναρχα, χωρίς κοίτη, όταν πλημμύριζαν (και εξακολουθούν να πλημμυρίζουν) κατέστρεφαν ότι εκείνα δημιουργούσαν με την εύφορη γη τους. Κατέστρεφαν (και εξακολουθούν να καταστρέφουν) συνοικίες, προάστια, παραγωγή, κτηνοτροφικές μονάδες, έπνιγαν ακόμη και ανθρώπους (ευτυχώς δεν εξακολουθούν να πνίγουν ανθρώπους). Παρέσερναν γεφύρια, δένδρα, εργαστήρια, μαγαζιά και ότι άλλο βρίσκανε μπροστά τους. Μια τέτοια μεγάλη πλημμύρα του Έβρου, αναφέρεται σε υπόμνημα του Μητροπολίτη Φιλιππούπολης Νικηφόρου (1850 – 1861). Ο απολογισμός: «Στο Καρσί – Γιακά καταστράφηκαν 703 σπίτια. Στο Μαράσι 388 και άλλες 200 αγροικίες στα γύρω χωράφια. Σε 4.000.000 υπολογίστηκαν οι άλλες ζημίες. Στο Παζαρτζίκ καταστράφηκαν 1.000 σπίτια. Είκοσι ήταν οι πνιγμένοι».
Οι πιο μεγάλες πλημμύρες του Έβρου έγιναν το 1929, 1936, 1940, 1956, 1963 και 2005-2006…..».

Σημείση 2η : Αν ό αναγνώστης δεν προσέξει τις ημερομ ηνίες, θα νομίζει ότι το άρθρο αυτό γράφηκε σήμερα.........

Οι παλιές φωτογραφίες που αναφέρνται στις πλημμύρες της Κομοτηνής και του Διδυμοτείχου του 1960 (5) προέρχονται από το Ιστορικό Λεύκωμα της Καθημερινής έτους 1960. Οι υπόλοιπες φωτογραφίες αφορούν πλημμύρες της τελευταίας πενταετίας στον Έβρο (11), την Ροδόπη (3) και την Αδριανούπολη (1).